مشکلات زمان خواب کودکان

مشکلات زمان خواب می‌تواند یکی از خسته­کننده‌ترین بخش‌های وظیفه­ی والدین باشد. وادار کردن کودک به خوابیدن یک مشکل رایج است که بسیاری از والدین آن را تجربه می‌کنند. بعضی از بچه‌ها با اصرار و یا بهانه آوردن در برابر خوابیدن مقاومت می‌کنند، در حالیکه برخی دیگر در ابتدا به رختخواب می‌روند اما در آنجا نمی‌مانند.

مشکلات خواب می‌توانند در هر سنی رخ دهند اما بین سنین ۳ تا ۶ سال شایع‌تر هستند.

 

راه­‌های کمک به کودکان جهت رفتن به رختخواب 

اول از همه، مهم است که بدانیم نمی‌توان کودک را وادار به خوابیدن کرد. با این حال، می‌توان به کودک خود کمک کرد تا رفتار زمان خواب خود را بهبود بخشد یا کمک کرد تا راحت‌تر و سریع‌تر به خواب برود. این کار نیز مانند بسیاری از مهارت‌های دیگر که کودک شما باید یاد بگیرد، زمان می‌برد. برای این کار انجام موارد زیر می­تواند کمک­ کننده باشد:

1. به محدودیت‌های زمان خواب پایبند باشید.

تعیین محدودیت­ها بخش مهمی از فرزندپروری است. کودکان اغلب کنترل شخصی زیادی ندارند. بنابراین آن­ها از ساختار محدودیت­هایی که شما برای آن­ها تعیین کرده­اید سود می­برند و به آن­ها کمک می­کند تا خویشتن­داری را یاد بگیرند. علاوه بر این، محدودیت­ها اضطراب را در کودکان کاهش می­دهد.

باید این را بدانیم که تغییر رفتار همیشه دشوار است. بنابرین، خود را برای یک کار سخت آماده کنید.  برای این کار اولین قدم این است که متقاعد شوید کودک شما باید رفتار زمان خواب خود را تغییر دهد و تنظیم و پایبندی به محدودیت­های زمان خواب تعیین­شده به نفع همه و به خصوص کودک شما است.

کودک شما احتمالا از زمان خواب به همان شکلی که هست راضی است و بنابراین در ابتدا انگیزه کمی برای تغییر خواهد داشت. شما باید ثابت قدم و پایدار باشید.

2. قوانین جدید را به کودک خود توضیح دهید.

قبل از شروع برنامه جدید شبانه، در طول روز با کودک خود بنشینید، صحبت کنید و به او بگویید که چه انتظاری دارید. صحبت­های خود را بیش­ازحد طولانی یا کسل­ کننده نکنید و بیش­ازحد توضیح ندهید. ضمن اینکه از بحث درباره قوانین جدید خودداری کنید.

3. زمان خواب را تنظیم کنید.

یک زمان خواب منظم برای کمک به تنظیم ساعت درونی بدن کودک خود تعیین کنید. هنگامی که در مورد زمان خواب فرزندتان تصمیم گرفتید، در مورد آن ثابت قدم باشید. در تعیین زمان مناسب خواب مطمئن شوید که کودک شما قبل از خواب آماده خوابیدن است.

گاهی اوقات والدین به اشتباه براساس ساعت خواب و راحتی خود وقت خواب کودکانشان را تعیین می­کنند.

4. زمان خواب را به آرامی و با گذر زمان تغییر دهید.

خواباندن کودکان در زمانی که خسته نیستند، احتمال درگیری در زمان خواب را افزایش می­دهد. بنابراین، برای برخی از کودکان، بهتر است با تنظیم زمان خواب در زمانی که معمولا به خواب می­روند، شروع کنید و به تدریج زمان خواب را به زمان زودتری جابجا کنید. مثلا اگر دوست دارید فرزندتان ساعت 8:30 شب به رختخواب برود، اما معمولا تا ساعت 10:30 شب به خواب نمی­رود، ساعت 10:30 شب را به عنوان زمان خواب موقت خود انتخاب کنید. این کار باعث می­شود کودک شما در مدت زمان کوتاهی به خواب برود. هنگامی که او به راحتی و به سرعت در زمان خواب موقت خود به خواب می­رود، می­توانید هر چند روز یکبار ساعت خواب او را ۱۵ دقیقه زودتر شروع کنید.

برای انجام این کار صبور باشید. اگر زمان خواب را خیلی سریع به عقب برگردانید، ممکن است با مشکل به خواب نرفتن کودک خود مواجه شوید.

5. برنامه خواب منظمی داشته باشید.

یک برنامه خواب باید شامل فعالیت­های آرامش­بخش و لذت­بخش مانند حمام­کردن و شنیدن داستان­های مناسب در زمان خواب باشد. از تحریک فعالیت­های پرانرژی مانند بازی­کردن در بیرون از خانه، دویدن در اطراف یا تماشای برنامه­های هیجان انگیز تلویزیونی یا ویدئو خودداری کنید. همچنین داشتن یک فعالیت مورد علاقه به عنوان آخرین بخش از برنامه خواب، به کودک شما کمک می­کند تا برای خوابیدن آماده شود.

6. شکایات و اعتراضات را نادیده بگیرید.

شکایات و اعتراضات فرزندتان در مورد زمان خواب مانند خسته­نشدن را نادیده بگیرید. بحث و گفتگو در مورد زمان خواب منجر به درگیری با کودک و در نتیجه حفظ مشکلات زمان خواب خواهدشد. با آرامش و خونسردی به کودک خود بگویید که وقت خواب است و به روال عادی خود ادامه­دهید.

7. کودک خود را به تختخواب ببرید.

هنگامی که برنامه خواب کامل شد، کودک خود را به تختخواب ببرید و اتاق را ترک کنید. مهم است زمانیکه کودکتان بیدار است اتاق را ترک کنید، زیرا این کار به کودک شما کمک می­‌کند تا به تنهایی به خواب برود.

8. به کودک خود یک “امتیاز زمان خواب” بدهید.

به کودک خود یک یا دو “امتیاز زمان خواب” بدهید که می­تواند به سادگی کارت­های مشخصی باشد که تزیین شده­اند. کودک شما می­تواند کارتی را برای درخواست خود وارد کند (به عنوان مثال، یک بغل دیگر، شنیدن یک داستان زیبا و ….) این سیستم ساده به کودکان این امکان را می­دهد تا ضمن حفظ قوانین زمان خواب، درخواست معقولی داشته­باشند.

9. کودک خود را در اتاقش قفل نکنید.

قفل کردن در ممکن است برای کودک شما ترسناک باشد. هدف این است که به کودک خود یاد دهید در رختخواب بماند، نه اینکه او را تنبیه کرده یا بترسانید.

10. به کودک خود پاداش دهید.

کمی بعد از اینکه کودک شما صبح از خواب بیدار می­شود، به او پاداش دهید که شب قبل چه کار خوبی انجام­داده­است. شوخی، تعریف و تمجید و خوردن صبحانه راه­های خوبی برای پاداش­دادن به کودک حتی برای پیشرفت­های کوچک هستند.

11. ثابت قدم باشید و تسلیم نشوید.

چند شب اول احتمالا بسیار چالش برانگیز خواهدبود. اما ثابت قدم باشید چراکه در چند هفته اول شاهد پیشرفت­های بزرگی خواهیدبود.

 

پاسخ به سوالات متداول

• اگر کودک گریه می­کند یا فریاد می­زند باید چه کنیم؟

اگر کودک شما فریاد می­زند یا شما را صدا می­زند اما در تختش می­ماند، یکبار به او یادآوری کنید که وقت خواب است. اگر او همچنان ناراحت است، مراقب فرزندتان باشید. تا جایی که می­توانید منتظر بمانید. برای برخی از کودکان، چک کردن مکرر مفید است؛ برای برخی دیگر، چک کردن به ندرت بهتر عمل می کند. تا زمانی که کودکتان گریه می­کند یا ناراحت است به بازگشت ادامه دهید. بازدیدها باید کوتاه (۱ دقیقه) و بدون تحریک باشند. در طول این بازدیدها وارد گفتگو نشوید. آرام به کودک خود بگویید که وقت خواب فرارسیده است.

هدف از بازگشت به اتاق این است که به کودک خود اطمینان دهید که هنوز حضور دارید و به خودتان اطمینان دهید که حال کودکتان خوب است.

• اگر کودک از رختخواب یا از اتاقش بیرون آمد چه باید کرد؟

اگر کودک شما از رختخواب یا از اتاقش بیرون آمد، او را سریع و آرام به رختخواب برگردانید. برای برخی از کودکان، بازگرداندن آنها به رختخواب چندین بار جواب می­دهد. اگر فرزندتان از تخت خواب بیرون آمد، او را در تخت خواب بگذارید و برای مدت کوتاهی (۱ دقیقه برای شروع) در را ببندید. بعد از زمان تعیین شده، در را باز کنید. اگر فرزندتان در رختخواب است، او را تحسین کنید و در را باز بگذارید. اما اگر مجدد بیرون آمده بود، او را در تختخواب بگذارید و دوباره در را ببندید اما این بار به مدت طولانی­تر. این کار ادامه­دهید و هر بار که کودکتان بیدار شد و از تخت خواب بیرون آمد، زمان بسته بودن در را چند دقیقه افزایش دهید.