عوارض آپنه انسدادی بر سیستم قلبی و عروقی

آپنه انسدادی خواب (OSA) از جمله مشکلات تنفسی است که باعث ایجاد توقف تنفس و تنگی نفس در هنگام خواب می‌شود این اختلال می‌تواند تنفس را برای چند ثانیه تا چند دقیقه مختل کند و همچنین می‌تواند در طول شب چندین بار تکرار شود این مشکل علاوه بر تأثیرات منفی بر روی خواب فرد عوارض بسیار زیادی نیز روی قلب و عروق دارد. این مشکل در کودکان بیشتر به چشم می‌آید.
خوشبختانه تحقیقاتی که در طول سه دهه اخیر صورت گرفته باعث شده اطلاعات ما درمورد این مشکل چندین برابر شود البته شایان ذکر است بیشتر این تحقیقات در درجه اول بر روی کودکانی که مبتلا به اختلالات تنفسی خواب (SDB) بودند انجام گرفته.

خواب طبیعی و سیستم قلبی عروقی

خواب طبیعی با بیماری‌های قلبی و عروقی خودمختار ارتباط مستقیم دارد و هرگونه اختلال و مشکل در خواب باعث ایجاد مشکلات بسیار بزرگی در این سیستم می‌شود از جمله این مشکلات می‌توان به تغییرات ضربان قلب (HR)، تغییرات فشار خو (BP)، سکته قلبی و… اشاره نمود.

آپنه انسدادی و مشکلات تنفسی خواب تا چقدر خطرناک هستند؟

با وجود مشکلات تنفسی همچون آپنه انسدادی فشار خون سیستمیک و فشار شریان ریوی افزایش می‌یابد و باعث انسداد راه هوایی سینه، فشار منفی سینه و بروز بیماری‌های همچون هیپوکسی (کم اکسیژنی) می‌شود علاوه بر این فشار منفی سینه می‌تواند فشار آئورت را دست خوش تغییرات کند و سرانجام سبب کشش دیواره آئورت شود. این مشکلات با علائمی همچون موارد زیر همراه است:
درد ناگهانی در ناحیه شکم
کوتاهی و تکه تکه شدن تنفس
درد در کف پا
مشکلات بینایی
ضعف و فلج شدن یک سمت از بدن
همچنین مشکلات تنفسی در کودکان نیز می‌تواند زمینه ساز مشکلاتی همچون بیش فعالی (ADHD) شود.

تفاوت اختلالات تنفسی در کودکان و بزرگسالان چیست؟

برخلاف بزرگسالان، کودکانی که مبتلا به مشکلات تنفسی خواب (SDB) مانند آپنه انسدادی هستند علائم بسیار کمتری را از خود نشان می‌دهند. نشانه‌هایی که حاکی از اختلال در سیستم قلبی و عروقی است در بزرگسالان فراوان‌تر آن چه در کودکان است دیده می‌شوند این نشانه‌ها شامل تغییراتی در فشار خون و تغییراتی در شکل و ساختار قلب و اندوتلیال (لایه درون رگی) می‌باشند.

افزایش فشار خون و شریان‌ها در مشکلات تنفسی

افراد مبتلا به مشکلات تنفسی خواب (SDB) در مقایسه با افراد سالم بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون هستند و این موضوع فقط به زمان خواب خلاصه نمی‌شود بلکه می‌تواند در طول روز درحالی که فرد سرگرم کار یا حتی استراحت است خود را نمایان کند. فشار خون در کودکان مبتلا به SDB بالاتر است و باید در طول شبانه روز توجه ویژه‌ای به آن شود.

آیا مشکلات تنفسی در کودکان باعث افزایش فشار ریه می‌شود؟

شواهدی از ارتباط فشار ریوی با مشکلات تنفسی وجود دارد طبق آمار به طور محدود در کودکان مبتلا به مشکلات تنفسی خواب به خصوص آپنه انسدادی به صورت قابل توجهی فشار ریوی دیده شده است. البته طبق شواهد فشار ریوی در کودکان پس از رفع مشکلات تنفسی بهبود می‌یابد.

تغییر ساختار و شکل قلب در اثر مشکلات تنفسی خواب و آپنه انسدادی

طبق بررسی‌های صورت گرفته بر روی کودکان دارای مشکلات تنفسی خواب مشخص شد که این اختلال سبب تغییر و بزرگ‌تر شدن ضخامت بطن چپ قلب می‌شود که از علائم آن می‌توان به خر و پف‌های اولیه در این کودکان اشاره کرد این تغییر اندازه می‌تواند مشکلات بزرگی همچون سکته و حمله‌های قلبی را در پی داشته باشد.
همچنین علاوه بر قلب و عروق ضخامت دیواره خلفی نیز با اختلالات تنفسی در ارتباط است و شدت آن با کاهش ضخامت دیواره خلفی رابطه مستقیم دارد. برخی از علائم نازک شدن این دیواره عبارتند از:
خون‌ریزی مکرر
اختلالات در تمایلات جنسی
ناباروری
بروز خارش
عفونت مجاری ادراری

تأثیرات مشکلات تنفسی خواب بر روی اندوتلیال

عملکرد اندوتلیال با عملکرد سیستم قلبی و عروقی در ارتباط است و بروز هرگونه مشکلات تنفسی مانند آپنه انسدادی (OSA) می‌تواند به طور غیر مستقیم عملکرد اندوتلیال را دچار اختلال کند. مشکلات تنفسی خواب با ایجاد هیپوکسی (کم اکسیژنی) و هیپرکاپنه (احتباس دی اکسید کربن) باعث ایجاد محرکی برای انتشار وازواکتیو، اختلال در عملکرد اندوتلین و اختلال در عملکرد اندوتلیال می‌شود. همچنین علاوه بر مشکلات تنفسی استرس، چاقی و اضافه وزن نیز بر عملکرد اندوتلیال تأثیر دارند.

بهترین راه برای درمان آپنه انسدادی چیست؟

پیش از هرگونه تلاش برای رفع آپنه انسدادی و همچنین مشکلات تنفسی دیگر باید این را در نظر بگرید که آیا این مشکلات تنفسی باعث ایجاد بیماری و مشکلاتی همچون بیماری‌های قلبی و عروقی که بالا‌تر به آن‌ها اشاره کرده‌ایم شده است یا خیر زیرا که بهترین راه این است که ابتدا توجه بیشتر به رفع و بهبود بیماری زمینه‌ای باشد. با این حال تعدادی از راه‌های رفع آپنه اسندادی عبارت است از:
ورزش و کاهش وزن
عدم خوابیدن به پشت
مصرف دارو با تجویز پزشک
عدم استفاده دخانیات
عدم مصرف الکل